2014 TUNUS SEÇİMLERİ

2011'den bu yana Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da yanan devrim ateşinin kıvılcımı Tunus'ta ateşlendi.


Libya, Mısır ve Suriye'de siyasi çıkmazlar, askeri darbeler ve süregelen bir şiddetle sonuçlanan isyan hareketlerinden ardından, Tunus bir ülkenin demokratik bir sisteme kavuşma başarısı gösterebileceğine olan umudu temsil ediyor.


Tunuslular ülkenin modern tarihi boyunca ilk defa hangi partinin kazanıp, kimin ülkenin geleceğini belirleme yetkisini ele alacağını önceden bilmeyecek. Libya ve Mısır'ın aksine Tunus devrik lider Bin Ali dönemi yetkililerinin parlamento seçimlerine girmesine izin veriyor. Uzmanlar bu tarz adayların hala nüfuzlarını devam ettirdikleri kent ve ilçe merkezlerinde kazanmalarını çok büyük bir ihtimal olarak değerlendiriyor.


26 Ekim'de gerçekleşecek genel seçimler ülkenin yeni anayasasından sonra ilk ve despot Bin Ali rejimini alaşağı eden 2011 yılındaki isyan hareketinden sonraki ikinci seçimi olacak.


Genel seçimden bir ay sonra gerçekleşecek Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ise ülkenin üç yıldır devam eden yeniden inşasına konacak son tuğla olacak.




Tunuslular sandık başına kalıcı ve demokratik yollarla oluşturulmuş bir meclisi seçmek için birden çok partinin yarışacağı nispi temsil esasına dayalı bir seçim sistemi ile gidecek.



1

Ulusal Meclis'teki 217 sandalyenin beş yıl sahibi olmak için 13,000'den fazla aday yarışacak.

2

Bu sandalyelerin 199'u Tunus'taki 27 seçim bölgesinde seçilecek.

3

Kalan 18 sandalye yurtdışında yaşayan yaklaşık bir milyon Tunuslu'yu temsilen 6 yurtdışı seçim bölgesinde seçilecek.

4

Tunus Yüksek Seçim Kurulu'nun verilerine göre gönüllü olarak kayıt yaptıran oy kullanabilecek seçmen sayısı (350.000'den fazlası yurtdışında olmak üzere) 5.2 Milyon.

5

Nispi temsil sisteminde partiler, her seçim bölgesinde partilerinin kazanacağı sandalye sayısına göre adaylarının hangi sırada yer alacaklarını belirlediler.



Yeni Anayasanın önemi


2014 Tunus Anayasası kapsamlı hak ve özgürlükleri garanti eden, daha iyi ve etkili bir yönetişim sağlayan ve cinsiyet eşitliğini koruyan bir akit olduğu yönünde övgüler alıyor. Anayasa aynı zamanda siyasi çoğulculuk, şeffaflık ve denetlenebilirliği de garanti eden ve yürütücü gücü Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın eline verirken, parlamentoya denetim için geniş yasama yetkisi de veren bir sözleşme. Kurulan beş bağımsız anayasal komisyonla hükümet artık parlamento gözetiminde olacak. Bu komisyonlar Seçim Komisyonu, İnsan Hakları Komisyonu, İşitsel-Görsel İletişim Komisyonu, Sürdürülebilir Kalkınma ve Gelecek Nesillerin Hakları Komisyonu, İyi Yönetişim ve Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu.


Ayrıca yasama yetkisini sınırlandırmak için bir de Anayasa Mahkemesi kuruldu.



Seçimlerin Denetimi

Seçimler Tunus Yüksek Seçim Kurulu tarafından düzenleniyor. Bağımsız işlev sürdüren bu ulusal organ seçmen kaydından, seçim merkezlerinin organizasyonuna, ihtilaflı durumların karara bağlanmasından, seçim kanunun ihlali durumunda müdahaleye kadar tüm seçim sürecinden sorumlu bulunuyor.

Tunus Seçimin Demokratikliği ve Adaleti Derneği (ATIDE) gibi gruplar seçimlerin özgür ve adil olduğunu garanti etmek için çalışacaklar. Bunu Carter Centre, AB seçim gözlem misyonu ve Arap Ligi gibi uluslararası gözlemcilerle birlikte yapacaklar.

ATIDE'nin görevleri arasında seçim süreci hakkında bilgi yayılması, seçmenlerin seferber edilmesi, eşitliği garanti etmek adına adayların finansal durumlarının ve medya görünürlük oranlarının denetlenmesi yer alıyor. Dernek sistemin geliştirilmesi için seçim sonrası analiz ve tavsiyeleri de yayınlayacak.

Medya ve seçim

Bağımsız İşitsel-Görsel İletişim Yüksek Kurulu, Fransızca kısaltmasıyla HAICA, seçim kampanyaları boyunca medya yayınlarıyla ilgili düzenlemeler getirdi.

HAICA düzenlemeleri gereği aday ve siyasi parti reklamı yapmak mümkün değil.

Adaylara seçmenlere seslenmek için devlet televizyonunda üçer dakikalık süre veriliyor. Radyo kanalları ve özel televizyon kanalları da her gün adayların katıldığı açık oturumlar düzenliyorlar.

Ana partilerin adaylarının medya görünürlüğü nerdeyse eşit ve HAICA kuralları çiğnenmiyor. Ancak kurul bir tartışma programının reklamında hem parlamento hem de cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan bir politikacıya yer verilmesinin ardından söz konusu programı yayınlayan özel kanala uyarıda bulundu.


Yaklaşan parlamento seçimleri için aday çıkaran pek çok siyasi parti var. Bunların başlıcalarını aşağıda görebilirsiniz.

Parti bilgileri için imleci resimlerin üstüne sürükleyin.


Tunus'tan Sesler



Bir saatimi boşa harcayıp gereksiz bir şey için sıra beklemeyeceğim.

Geçen seçimde El Nahda'ya oy verdim ama somut bir değişiklik görmedim. Önümüzdeki seçimlerde bunun daha da kötü olacağını düşünüyorum. Oy kullanmaya gitmek yerine birkaç dinar kazanmayı tercih ederim.

Ali Trabelsi, 38, garson, iki çocuk babası

Al Jazeera

Hend Hassassi - Audio



Hend Hassassi, 24, araştırmacı

Al Jazeera

Hatem Remadi - Audio



Hatem Remadi, 32, tur rehberi

Al Jazeera

Olfa Andolsi - Audio



Olfa Andolsi, 22, öğrenci


Tatil yapmak ve evlenmek için geri geldim. Ülkemi terk ettim çünkü burada hiç fırsat yoktu. Siyasetle artık ilgilenmiyorum. Özellikle oy kullandığım 2011 seçimlerinden sonra hiçbir değişim görmedim.

Hatta şaşkınım ki, ben ülkeyi terk ettiğimde ülke daha iyiydi.

Hamed Chaouchi, 26, Katar'da hasta bakıcı


2011'de oy kullandım çünkü o tarihi bir andı. Bu sefer oy kullanmayacağım. Tüm siyasi partiler aynı. Söz veriyorlar ve sözlerini tutmuyorlar. Bunun bir anlamı yok. Geçtiğimiz üç yıl içinde işlerim geriye gitti ve devlet özel girişimi teşvik edecek hiçbir çaba göstermedi. Tek dertleri kendileri için iyi bir gelecek sağlamak.

Noureddine Ouni, 29, Çağrı merkezi yöneticisi.